Kenya ma ka shalayn doontaa Xidhiidhkii Somaaliya, Xukunka maxkamadda ICJ kaddib?
Khubaro dhinaca xuduudaha badaha ah oo ku sugan Kenya ayaa dowladda uu madaxweynaha ka yahay Uhuru Kenyatta ka codsaday inay joojiso habka qallafsan ee ay ula dhaqmeyso Soomaaliya, xilli uu labada waddan u dhaxeeyo muranka salka ku haya xadka badda ee uu mid walba sheeganayo.
Kooxdan ayaa mas’uuliyiinta Kenya ugu baaqay inay nidaam diblomaasiyadeed adeegsato, si loo ilaaliyo nabadda iyo xasilloonida biyaha dhinaca galbeed ee badweynta Hindiya.
Kulan ay khubaradan yeesheen oo ay Jimcadii Nairobi ku qabatay hay’adda Policy Institute ayaa lagu sheegay in haddii Kenya ay ku guul darreysato kiiska maxkamadda hor yaalla ay noqon doonto waddan aan wax bad ah lahayn, ayna dalalka Soomaaliya iyo Tanzania ka baryi doonto inay usoo fasaxaan maraakiibta ku xidhanaya dekedda Mombasa.
Aqoonyahannada ka qeyb galay kulankaas ayaa isku raacay in Kenya looga baahan yahay inaysan xidhin albaabada wada xaajoodka, maadaama ay taasi muhiim u noqon doonto marka uu dhaco xukunka maxkamadda caddaaladda adduunka ee ICJ, bisha Sitembar.
Khubaradan oo ka kala socday hay’adaha ka howl gala arrimaha badaha ayaa sheegay inuu wali jiro xal loo heli karo muranka u dhaxeeya Kenya iyo Soomaaliya.
Waxay tusaale usoo qaateen muranka dhinaca badda ee u dhaxeeyay dalalka Shiinaha iyo Philippines, kaasoo ay maxkamadda ICJ lahaanshihiisa u xukuntay Philippines, balse labada waddan ay markii dambe wada xaajood ku dhammeysteen arrintooda.
Kheyraadka shidaalka
ICJ , Khariidadda muranka badda Kenya iyo SoomaaliaQaban qaabada kulankan ayaa daba socotay falcelintii ay Kenya ka bixisay tallaabadii ay dowladda Soomaaliya ku suuq geysay kheyraadka shidaalka ee ku jira badda, kaasoo ay ku bandhigtay shir 7-dii bishii Febraayo ka dhacay magaalada London.
Kenya ayaa markaas ku eedeysay Soomaaliya in shidaalka ay beecineysay qeyb ka mid ah uu ku jiro xadka badda ee ay labada dal ku muransan yihiin.
Bishii lasoo dhaafay, xukuumadda Nairobi ayaa lagu soo warramay inay dalkeeda ka celisay saddex diblomaasi oo Soomaali ah, kuwaasoo ay u diidday Visaha ama dal-ku-gal.
Somaaliya ayaa markaas kadib Iyana amar ku siisay dhammaan hay’adaha aan dowliga ahayn ee ka howl gala Kenya ee fuliya howlaha ku saabsan Soomaaliya inay u guuraan magaalada Muqdisho.
Isbuucii lasoo dhaafayna, Kenya ayaa xirtay xadka ay la wadaagto Soomaaliya ee dhinaca Laamu, kaddib markii ay soo baxeen arrimo amni darro ah.
Hase yeeshee, tallaabadaas ayaa si weyn loogu arkay inay ahayd aargoosi ka dhan ah xukuumadda Muqdisho.
